Les Bambous
EAN13
9782844506450
Éditeur
Ibis Rouge
Date de publication
Langue
français
Fiches UNIMARC
S'identifier

Les Bambous

Ibis Rouge

Indisponible

Autre version disponible

Fables de La Fontaine, travesties en patois créole par un vieux commandeur.

Dépi nanni-nannan, ni moun ka matjé fab an kréyol ek nou pé di ki sé kanman
litérè a ki trapé plis siksé jik jòdi-jou. Sé pa koté Moris ek La Rénion, épi
dé matjè blan kréyol kon F. Chrestien (1820) ek L. Héry (1828), ki lanmod-tala
tijé. Atè sé péyi kréyolopal l'Anmérik la, sé an Bétjé matinitjé, François
Marbot, ki batjé adan sa primié douvan épi an liv yo ka kriyé « Les Bambous.
Fables de La Fontaine travesties en patois créole par un vieux commandeur ».
Apré'y, nou ka jwenn Gwadloupéyen kontel P. Baudot (1860), Guiyanè kontel A.
de Saint-Quentin (1874) oben Ayisien kontel G. Sylvain (1905). Pannan tout xxè
siek-la, moun kontinié matjé bon enpé fab atravè bannzil kréyol la.br>
Sé an lanné 1846, kivédi anni dé lanné avan labolision ladjoukann, François
Marbot, ki té an fonksionnè Lamarin (é pa an plantè kann), pibliyé liv-li a.
Tit liv-la za ka montré nou ki chimen i té lé pwan ek, lè nou ka fè tan jété
an zié anlè moral sé fab-la, nou ka konpwann lamenm : Marbot té ka défann kou
koupé lod djoukanniè a. Men abo larel-lidé'y té kon sa, nou pé di ki i mété an
brik adan konstriksion gran masonn litérati kréyolopal la. I pèmet lang-lan
sòti adan pawol palé pou batjé adan pawol matjé ek, abo i pa té ka rikonnet
kréyol kon an vré lang men kon an « patwa », liv-li a ba lang-lan an fos, an
balan i pa té janmen ni avan.br>
Nou pé pa di Les Bambous sé an metpies-liv kon Fab Konpè Zikak éti Gilbert
Gratiant, an Milat matinitjé, mété déwò nan lanné 1958, kivédi pres yon siek
pli ta, men liv Marbot a ka chayé anlo endik ba nou asou léta lang kréyol-la
nan mitan xixè siek-la ek sa krey-sosial bétjé a té ni nan lespri'y an lépok-
tala. Sé pou sa yo viré édité'y senk fwa ek adan dènié édision-tala, nou ka ba
zot teks-la adan dé model lékriti diféran : ta Marbot a ek nouvo grafi gerec-f
la. Nou fè an tradiksion nef tou davwè ta Michel Thaly a, adan édision 1976,
la té ni anlo lérè ki grav andidan'y.br>
L'auteur
François Marbot, ki fet lè 29 mé 1817 atè Foyal (ansien non Fodfwans), té yich
an Bétjé-Fwans ki té enstalé kò'y Matinik nan koumansman xixèsiek-la. An lanné
1829, Marbot ka antré adan ladministrasion Lamarin kon papa'y menm ek i ka
sèvi Matinik, Gwadloup ek Guiyàn pannan pliziè lanné. An 1863, i ka trapé an
pos ki pòtalan toubannman : owdonatè La Rénion ki sé pres an pos gouvènè. Men
lanmò ka baré'y twa lanné apré, lè 31 oktob 1866 La Rénion éti i téré. Sé lè i
té Matinik, an 1846, kivédi dé lanné avan labolision ladjoukann, i pibliyé sel
liv-li, Les Bambous. Fables de La Fontaine travesties en patois créole par un
vieux commandeur, ki trapé anpil siksé ek ki yo ka viré édité jik jòdi-jou.
S'identifier pour envoyer des commentaires.